گرشاسپ نامه

«گرشاسپ‌نامه»، سروده‌ی «علی‌بن‌احمد اسدی طوسی» به کوشش «محمود امیدسالار» و «نادر مطلبی کاشانی» منتشر شده است.

منظومه‌ی گرشاسپ‌نامه که از گنجینه‌های ارزشمند ادبیات حماسی-تعلیمی به شمار می‌آید، حدود هفت تا ده هزار بیت دارد و همچون شاهنامه‌ در بحر متقارب سروده شده است.

اسدی طوسی در این اثر آموزه‌های دینی، اخلاقی، اجتماعی، علم تدبیر منزل، سیاست مدن و… را موردتوجه قرار می‌دهد و اشعار حکمی و اندرزی او نسبت به حماسه، اسطوره و رزم پهلوانانی حضور پررنگ‌تری دارند.

گرشاسپ‌نامه‌ی نفیس حاضر با جلد گالینگور به همراه قاب و به خط «حسن‌بن‌الحاج رکن‌الدین درجم» نگارش شده است.

در بخشی از پیش‌گفتار کتاب حاضر به قلم دکتر محمود امیدسالار، درباره‌ی نسخه‌های تصحیح‌شده از گرشاسپ‌نامه‌ی اسدی طوسی می‌خوانیم:

«گرشاسپ‌نامه داستانی است پهلوانی در باب ماجراهای گرشاسپ جد رستم که آن را اسدی طوسی، شاعر و لغوی قرن پنجم هجری به نام امیر ابودلف به نظم درآورده است. اولین تصحیح این کتاب را محقق فرانسوی کلمان هوار (1854 – 1926 م) براساس نسخه‌ی لندن (مورخ 800 ق) با ترجمه‌ای به نثر در سال 1926 در پاریس منتشر کرد. اما تصحیح هوار کامل نبود و فقط 2543 بیت آغازین منظومه را شامل بود، زیرا هوار در همان سال درگذشت و کار تصحیح نیمه‌کاره ماند. سپس مرحوم حبیب یغمایی در سال 1317 (1938م) گرشاسپ‌نامه را مجددا تصحیح کرد و برای این تصحیح نسخه‌ی مدرسه‌ی سپهسالار (مورخ 860 ق) را به‌عنوان نسخه‌ی اساس برگزید، اما درعین‌حال از چندین دستنویس دیگر نیز که شرح آن‌ها را در مقدمه‌ی گرشاسپ‌نامه‌ی خود آورده است، استفاده کرد. بعدا هانری ماسه ترجمه‌ی ناقص کلمان هوار را از روی متن مصحح یغمایی کامل کرد و این ترجمه در سال 1951 در پاریس منتشر شد. به غیر از ترجمه‌ی فرانسوی منظومه، ترجمه‌هایی هم به زبان گجراتی در دست است که نام و نشان آن‌ها را فرانسوا دوبلوا به دست داده است.»

اسدی طوسی در آغاز کتاب چنین سروده است که:

«ز کردار گرشاسب اندر جهان/ یکی نامه بد یادگار از مهان/ پر از دانش و پند آموزگار/ هم از راز چرخ و هم از روزگار/ ز فرهنگ و نیرنگ و داد و ستم/ ز خوبی و زشتی و شادی و غم/ ز نخجیر و گردنفرازی و رزم/ ز مهر دل و کین و شادی و بزم/ که چون خوانی از هر دری اندکی/ بسی دانش افزاید از هر یکی/ ز رستم سخن چند خواهی شنود/ گمانی که چون او به مردی نبود/ اگر رزم گرشاسب یاد آوری/ همه رزم رستم به باد آوری/ همان بود رستم که دیو نژند/ ببردش به ابر و به دریا فکند/ سته شد ز هومان به گرز گران/ زدش دشتبانی به مازندران/ زبون کردش اسپندیار دلیر/ به کشتیش آورد سهراب زیر…» کتاب گرشاسپ‌نامه‌ی اسدی طوسی به کوشش محمود امیدسالار و نادر مطلبی کاشانی از سوی «انتشارات سخن» منتشر شده و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.