تخیل و مرگ در ادبیات و هنر

مرگ پرسشی پیچیده و معمایی ناگشوده است که همواره ذهن و اندیشه‌ی آدمی را به خود مشغول داشته.

دغدغه و دل‌مشغولی انسان به این موضوع تا بدانجاست که برخی انسان را موجودی مرگ‌آگاه می دانند و همین آگاهی و پرسش را موجب تمایز او از دیگر موجودات تلقی می کنند.

در میان انواع معرفت‌های بشری دین و تخیل بیشترین تصویرپردازی را از مرگ داشته‌اند. زیرا مرگ از مقولاتی است که خرد و علم به آن راه نبرده و در حل این معما توفیقی نیافته و ناگزیر سپر انداخته‌اند. برعکس، رابطه تخیل و مرگ چندجانبه و بسیار تنگاتنگ است.

در این زمینه می توان گفت که مرگ نیروی محرکه تخیل و یا دست کم بخش چشمگیر و گسترده بلکه کانونی آن است. آفرینش‌های ادبی و هنری گونه‌ای جستجوی این معمای بزرگ و مقاومت در مقابل این سرنوشت محتوم است. این جستجو و گریز از نخستین حکایت‌ها همچون گیلگمش تا به امروز ادامه دارد. بنابراین حکایت مرگ و تخیل (ادبی ـ هنری) خود حکایتی است به قدمت تمام تاریخ حکایت که بخشی از آن توسط محققان ایرانی در این مجموعه گردآوری شده است. این مقالات که در طی دو روز هم‌اندیشی تخیل و مرگ ارائه شده، از دیدگاه‌های متفاوت و با رویکردها و شیوه‌هایی گوناگون به تبیین و تشریح مقوله‌ی مرگ پرداخته‌اند. اندیشمندانی چون نصرالله حکمت، حسن بلخاری، بهمن نامور مطلق، علی عباسی، بهار مختاریان، بهروز غریب‌پور و… نگارنده‌ی این مقالات هستند.