قلندریه در تاریخ با عنوان فرعی دگردیسی‌های یک ایدئولوژی، که در آن جنبش قلندریه مورد تجزیه و تحلیل همه‌جانبه قرار گرفته‌است.

این کتاب از ۶۷ فصل و سه پیوست تشکیل یافته است.

دکتر شفیعی کدکنی در مقدمهٔ کتاب آورده است:

این اثر را به توصیهٔ زنده‌یاد بدیع‌الزمان فروزانفر به دست گرفت و چهل‌ویک سال به دنبال منابع و دیدن نسخ‌های خطی و اسناد مربوط مشغول بوده‌است.

دکتر شفیعی کدکنی در کتاب حاضر ضمن بیان خاستگاه جنبش قلندریه به‌معنای واژهٔ قلندر، قلندریه و تجاوز به تابوها، عناصر ایرانی در آیین قلندر، قلندریه و حکومت‌ها، قلندریه و جستجوی قدرت سیاسی، قلندر در نظر سهروردی و جامی، قلندریه در هند، پیران قلندری، امثال قلندری، چهرهٔ قلندری در آثار سنایی، عراقی و راه قلندر، مکتوبات قلندران و ده‌ها موضوع مشابه دیگر طبق منابع تحقیقی پرداخته‌است.