صهبای خرد

شرح احوال و آثار حکیم عمر خیام

کتاب برگزیده جایزه کتاب سال

کتاب”صهبای خرد” نوشته مهدی امین رضوی شرح احوال وآثار حکیم عمرخیام نیشابوری فیلسوف، ریاضی دان، ستاره‌شناس و رباعی سرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است. صهبای خرد شاید نخستین اثر جامع به زبان انگلیسی می باشد که خیام نیشابوری را در جمیع جهاتش بررسی می کند: خیام فیلسوف، منجم، ریاضیدان، صوفی و شاعر، از آنجا که این حکیم ایرانی در غرب عموما به عنوان شاعری خوش باش، تن آسان و اهل عیش و نوش معرفی شده، و به رغم آوازه بلندش در آمریکا و اروپا، چهره تحریف شده ای از او در ذهن بسیاری از فرنگیان ترسیم شده است، نویسنده این کتاب، مهدی امین رضوی، که از پس سالها اقامت در آمریکا هنوز به هم ولایتی خود، حکیم نیشابور عشق می ورزد، کوشیده تا با معرفی ابعاد گوناگون این شخصیت یگانه، تصویری حتی المقدور حقیقی از او فراروی غربی ها بگذارد و به نسل فعلی آمریکایی و اروپایی حالی کند که خیام واقعی نه آن است که خود و پدرانشان غالبا می پنداشتند. نویسنده، همچنین سرگذشت کاملی از «خیامی» را به دست می دهد که پس از ترجمه فیتز جرالد انگلیسی از رباعیات منسوب به وی در غرب بر سر زبان ها افتاد. و از پی آن، باشگاه ها به نام خیام در آمریکا و اروپا برپای شد و شاعران و نویسندگان تحت تأثیر جادویی پیر نیشابور شعرها سرودند و به تقلید از او «رباعیاتی» ساختند.