در هرگز و همیشۀ انسان

کتاب «در هرگز و همیشۀ انسان» با محوریت عارف نامی، خواجه عبدالله انصاری و تاثیر وی بر ادب عرفانی است.

شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبدالله بن ابی منصور محمد معروف به «پیر هرات» و «پیر انصار» و «خواجه عبدالله انصاری» و «انصاری هروی»، دانشمند و عارف بود. او از اعقاب ابوایوب انصاری است که صحابه‌ی پیغمبر بود.

مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود در هرات متولد شد و از کودکی زبانی گویا و طبعی توانا داشت چنان‌که شعر فارسی و عربی را نیکو می سرود و در جوانی در علوم ادبی و دینی و حفظ اشعار عرب مشهور بود و مخصوصا در حدیث قوی بود و آمالی بسیار داشت و در فقه روش امام حنبل را پیروی می کرد.

او در تصوف از استادان زیادی تعلیم گرفت ودو بار به دیدار شیخ ابوالحسن خرقانی شتافت و این دیدارها تاثیر زیادی در روحیات و منش وی داشته‌ است. محل اقامتش بیشتر در هرات بود و در آنجا تا پایان زندگانی به تعلیم و ارشاد اشتغال داشت. انصاری شعر می سرود، اما بیشتر شهرت او به جهت رسالات و کتب مشهوری است که تالیف کرده‌ و از آن جمله‌ می توان به ترجمه‌ی املاء طبقات‌الصوفیه‌ی سلمی به لهجه هروی و تفسیر قرآن که اساس کار میبدی در تالیف کشف‌الاسرار قرار گرفته‌ است، اشاره کرد. از رسائل منثور او که به نثر مسجع نوشته مناجات‌نامه، نصایح، زادالعارفین، کنزالسالکین، قلندرنامه، محبت‌نامه، هفت‌حصار، رساله‌ی دل و جان، رساله‌ی واردات و الهی نامه را می توان نام برد.